Een ambitieus offensief om lezen te bevorderen

Gepubliceerd op: 11 maart 2021 10:02

Een goede basiskennis en begrip van taal is belangrijk om mee te doen in de maatschappij, nu en in de toekomst. Maar het is matig gesteld met de leesvaardigheid van jongeren. Nederland is in PISA, het internationale onderzoek naar de leesvaardigheid van 15-jarigen, gezakt van de 15e naar de 26e plaats op de ranglijst van 77 landen. Daar moet verandering in komen vinden Fontys, Bibliotheek Midden-Brabant en Cubiss. Samen ontwikkelden ze, met steun van Stichting Lezen, een webinarreeks over leesbevordering.

Naar aanleiding van de alarmerende rapporten, riepen organisaties uit het onderwijs, cultuur en jeugdgezondheidszorg al op tot een ambitieus leesoffensief om het tij te keren. Want bijna een kwart van de jongeren verlaat de middelbare school onvoldoende geletterd om goed mee te doen in de maatschappij.

“Om deze negatieve trend om te buigen, is het essentieel om in álle lagen van het onderwijs met lezen en leesplezier aan de slag te gaan,” zegt Hannah Schouten, adviseur bij Cubiss. “Kinderen en vooral jongeren lezen steeds minder en met steeds minder plezier. Daardoor gaat hun leesvaardigheid hard achteruit, terwijl lezen juist zó belangrijk is voor de taalontwikkeling." Om die vicieuze cirkel te doorbreken en om de jeugd een goed taalbegrip mee te geven, is het belangrijk om ook in het voortgezet onderwijs lezen te blijven stimuleren, laat ze weten. "En aangezien leraren een significante rol hebben in het ontwikkelen van leesplezier en leesvaardigheden bij jongeren, is het ook van belang om toekomstige leraren bewust te maken van dit probleem."

Leesbevordering in curriculum

Dat vinden ze bij Fontys Lerarenopleiding Tilburg (FLOT) ook. De docenten zochten daarom contact met Bibliotheek Midden-Brabant. Enerzijds om lezen meer aandacht te geven binnen de lerarenopleiding, anderzijds om studenten kennis te laten maken met de Bibliotheek en het aanbod. “Lezen en leesplezier zijn om meerdere redenen belangrijk voor de ontwikkeling van kinderen en jongeren," volgens lerarenopleider Fred Blans "Ze dragen bij aan de taal en woordenschat, verbreding van het wereldbeeld, maar ook aan de verbeelding." Hij ziet het daarom als zijn taak om ook zijn studenten te stimuleren boeken te lezen en hen datzelfde te laten doen wanneer ze zelf voor de klas staan. “Leesbevordering is wat mij betreft een belangrijk onderdeel dat opgenomen moet worden in het curriculum van alle lerarenopleidingen.”

Webinarreeks

De ontwikkelde webinarreeks van drie delen biedt geïnteresseerde FLOT-studenten alvast een voorproefje. Dominique Janssen, Product- en relatiemanager bij Bibliotheek Midden-Brabant: "De oorspronkelijke vraag van Fontys was breed: Wat kan de Bibliotheek betekenen voor studenten op het gebied van collectie, expertisee en werkruimtes? Uiteindelijk hebben we de vraag toegespitst op leesbevordering, omdat daar een belangrijke en helaas nog vrij onbekende, toegevoegde waarde van de Bibliotheek ligt" Het eindresultaat is een webinarreeks voor studenten, die samen met Cubiss is ontwikkeld. "Het doel: lezen bevorderen binnen alle vakken van de lerarenopleiding.”

In de webinars komen verschillende aspecten aan bod. Kees Broekhof van Sardes deelt inzichten in lezen en leesplezier. Fontys zoomt in op de didactiek rondom lezen. En de lees- mediaconsulent van Bibliotheek Midden-Brabant, Moon de Jong, belicht de rol van de Bibliotheek en schetst hoe de toekomstige leraren de kennis van de bibliotheek optimaal kunnen benutten.

Inspirerend en waardevol

De deelnemers zijn enthousiast over de webinars. Studente Cyanne Grimmelikhuisen: "Ik vond het ontzettend interessant en leerzaam. Het mocht wat mij betreft nog wat theoretischer, maar ik heb er veel aan gehad. Zo is me duidelijk geworden dat 'lezen' niet alleen een taak is van docenten Nederlands, daarvoor is het simpelweg te belangrijk. Bovendien zijn bij elk vak en over elk onderwerp passende boeken te vinden. Ook de theorie over leesbevordering vond ik waardevol: ik weet nu veel beter hoe ik mijn leerlingen vooruit kan helpen met het kiezen van een boek dat bij hen past."

Webinars terugkijken

De webinars kunnen teruggekeken worden via de website van Stichting Lezen en vormen voortaan een vast onderdeel binnen het curriculum van de Fontys Lerarenopleiding. Hannah van Cubiss: “We bekijken nu samen met Stichting Lezen hoe we deze reeks landelijk kunnen verspreiden. En hoe we meer lerarenopleidingen enthousiast maken om leesbevordering actiever in te zetten.”

Lees meer over het leesoffensief Brabant

Bekijk het resultaat: de webinarreeks